Potężne wały Gór Sowich widoczne z Kotliny Dzierżoniowskiej wyrastają nad nią jednym uskokiem stromych zboczy, przeciętych czterema przejezdnymi przełęczami. Od wschodu - od Przełęczy Srebrnej po Wielką Sowę - wał ten wznosi się i rozszerza, aby przy Wielkiej Sowie osiągnąć 13 km szerokości. Dalej na zachód następuje znaczne obniżenie, a główny grzbiet skręca na południe przez Sokół (862 m n.p.m.) w stronę Głuszycy i Gór Kamiennych.
Krajobrazowo włącza się do obszaru Gór Sowich także Wzgórza Wyrębińskie (złożone z trzech części) z najwyższym szczytem Gontowej - 723 m n.p.m.
Na terenie Gór Sowich - od przełęczy Woliborskiej po przełęcz Walimską i Jedlinę Zdrój rozciąga się Park Krajobrazowy Gór Sowich, a pozostały teren obejmuje strefa chronionego krajobrazu. W okolicach szczytowych Kalenicy znajduje się rezerwat "Bukowa Kalenica",a w okolicach Zamku Grodno rezerwat "Zamkowa Góra".
Szlak czerwony prowadzi głównym grzbietem, niebieski jego północnym zboczem, a szlaki zielone i żółte przecinają go kilkakrotnie z południa na północ.
W szczytowych partiach znajdują się ciekawe gniazda skalne. Grzbiet gór jest płaski przy miejscami bardzo stromych zboczach. Góry porasta całkowicie las z wyjątkami polan w okolicach szczytowych, lub na przełęczach.
Pod względem geologicznym Góry Sowie zbudowane są z najstarszego budulca skalnego ze wszystkich gór w Polsce, a nawet w Europie. Są nim archaiczne gnejsy. Wypiętrzone są w obecnym kształcie jak większość Sudetów w trzeciorzędzie w postaci jednego zrębu tektonicznego. Szczyty mają kształt kopuł.
Góry Sowie pokrywa gęsta sieć szlaków turystycznych. Z nich godnym polecenia jest zwłaszcza szlak szczytowy - czerwony, prowadzący przez wszystkie najwyższe szczyty Gór Sowich.
Głównymi atrakcjami turystycznymi są: kamienna wieża widokowa na Wielkiej Sowie, wieża widokowa na Kalenicy, skałki na Grabinie, Słonecznej i Żmiju, forty w Srebrnej Górze, Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim, zalew Lubachowski na rzece Bystrzycy, muzeum górnictwa w Nowej Rudzie, oraz podziemne miasta hitlerowskie, z których dwa są dostępne dla zwiedzających: w Walimiu oraz w Głuszycy - Osówce. Ponadto na Wzgórzach Wyrębińskich znajdują się poniemieckie bunkry.
Zimą w Rzeczce, Sokolcu, na przełęczy Jugowskiej, oraz na Wielkiej Sowie działają wyciągi narciarskie o zróżnicowanym stopniu trudności tras. Najdłuższe i najbardziej atrakcyjne są trasy na Wielkiej Sowie (zaczynają się w Potoczku) i na Rymarzu przy schronisku Zygmuntówka. Z kolei Rzeczka i Sokolec oferują największą liczbę wyciągów dla narciarzy o różnym stopniu zaawansowania.
W Górach Sowich znajdują się świetne tereny do uprawiania narciarstwa biegowego ze względu na sieć dróg leśnych poprowadzonych po poziomicach na wysokości od 700 do 1000 m n.p.m., co w połączeniu z surowym - jak na taką wysokość gór - klimatem gwarantuje na długo dobre warunki śniegowe. Najdłużej śnieg zalega na najwyżej położonych terenach (około 900 m n.p.m.) w okolicach Wielkiej Sowy.
Latem tereny te są trakcyjne zarówno dla turystów pieszych jak i rowerowych. Rowerzyści mogą korzystać z większości tras dostępnych zimą narciarzom biegowym. Zaś Ci - poszukujący emocjonujących zjazdów po zboczach - mają zagwarantowane długie, strome i ciekawe zjazdy.
